Obići Frušku goru je doživljaj koji se retko sreće. Tu je najstariji Nacionalni park u Srbiji, Petrovaradinska tvrđava, crkva Svetog Rudolfa, Crveni Čot koji je i najviši vrh, ali i sačuvanih 17 od nekadašnjih 35 manastira. Obronci ukrašeni vinovom lozom, vinarije sa velikim ugledom u regiji. Krase je čak i one ne tako očuvane građevine kao što je poznati dvorac porodice Špicer.
BANOŠTOR
Banoštor, malo mesto na obali Dunava, bogate istorije, krasi jedan trag vredan poštovanja. Ostaci crkve Svetog Rudolfa, kao nasleđe duhovnosti s početka XX veka.
Miroslav Ćuk, sada već stalni koautor ovakvih tema, i moja malenkost, imali smo želju da dublje pročešljamo istoriju ove svetinje. Planovi su postojali, kao i adrese gde se javiti. Sve je spremno. Ali, kao što to i biva (a više me ne čudi) nezainteresovanost se nalazi svuda okolo. Nekoliko adresa, zatvorena vrata bez odgovora – tipično za današnja vremena? Ne, to ne može biti tako. Ako ništa drugo, rimokatolička nadbiskupija bi bila ona prava adresa na koju se vredi obratiti. Posle dva obraćanja bez odgovora, ostali smo ipak sami. A ovo je naš mali doprinos da se i o ovom zdanju nađe malo pisanih podataka. Čisto da se ne zaboravi.
BAZILIKA
Rimokatolička crkva u Banoštoru podignuta je između 1911. i 1913. godine. Iako u arhivima nema relevantnih podataka o samom ktitoru, najverovatnije je to bio grof Rudolf Čotek. Na robusnom terenu, uzvišenom od glavnog druma, sagrađena je u duhu nemačke romanike, sa elementima modenrnističkih tendencija u sakralnoj arhitekturi tog vremena. Podignuta od opeke i i prekrivena crepom, bila je ponos ovog vojvođanskog sela. Do crkve se dolazi dvojnim kamenim stepenicama nakon kojih se nailazi na veliki romanički zabat, postavljen iznad ulaza, na kojem se nalazi spomen ploča od belog merera. Povezuje crkvu sa imenom Čoteka, ali na pitanje kada je ona postavljena, nismo našli odgovor.
Reč je o jednobrodnoj bazilici sa jednodelnim oltarskim prostorom čija je apsida, spolja i iznutra, polukružne osnove. Bila je zasvođena dvoslivnim krovom sa drvenom tavanicom koju su nosile grede izrađene od hrastovog drveta. Na samom pročelju dominira neoromanička kamena rozeta, kraj koje počivaju dve bifore sa jednostavnim stubovima. Građevinu upotpunjuje svojevrsni zvonik postavljen uz južni deo oltarskog prostora u koji se ulazilo kroz gotovo skrivena vrata i hodnik smešten uz bočni deo apside. Ovakav tip zvonika odgovara sredjnovekovnim romaničkim uzorima, ali s obzirom na položaj istog, može se reći da je ovo posebnost crkve u Banoštoru. Njegovi skriveni prolazi asociraju nas na mističnost rimokatoličke poetike prostora, što odobrava stav da je vera bila skriveni put do sveopšte istine. Na žalost, od mističnosti ovog religioznog mesta ostali su samo lepeti krila jata golubova koji su, kao čuvari istorije, zaposeli kulu zvonik.
LEĐA SU JOJ SVI OKRENULI
Oko crkve je opekom popločana porta, sa ogradom od livenog željeza. Ograda je i dan danas vidljiva, dok se opeka više ni ne nazire. Priroda je uzela pod svoje ono što čoveka više ne interesuje, tako da se danas poseta crkvi Svetog Rudolfa svodi na uske utabane staze među korovom koji dostiže impozantnu visinu, golim, a iškrabanim zidovima, ramovima bez stakla, tornjem bez zvona i brdom tragova koji ostavljaju golubovi, poslednji njegovi čuvari.
Sva zapuštenost koja se iz godine u godinu obrušava na ove hladne zidove kao da daje još veću vrednost, ali neminovno je odnosi u nepovratno. Mnogo puta se govorilo o restauraciji, čak je navodno postojao plan o njenoj rekonstrukciji i prenameni u vinski istraživački centar. Međutim, sa reči se nikada nije prešlo na dela, a kako su se okolnosti namestile, do toga izgleda neće ni doći.
Odlaskom poslednjeg banoštorskog Švabe, po kojima je i crkva dobila novo ime – Švapska, počela je njena propast. Sa njima, otišla je i želja građana da im ova postojbina krasi regiju. Nije ni čudo što se danas nalazi na listi lokaliteta za snimanje filmova, jer ovakva atmosfera, koju nam pružaju okruženje i pohabana crkva, za nas može samo biti filmska.
POTRAŽITE SMEŠTAJ:
Rezervacijom svog smeštaja preko mog portala podržavate rad stranice bez uticaja na cene smeštaja !
Booking.com